سمت خدا | سيره تربيتي حضرت موسي عليه‌السلام در قرآن کريم

حجت الاسلام عابدینی: سلام علیکم و رحمة الله و عرض سلام و ادب و احترام خدمت همه بینندگان و شنوندگان عزیزمان بنده هم همه این ماه ذی‌حجه را و بخصوص امروز که ولادت امام هادی است تبریک می‌گوییم و آرزوی قبولی حج جاجیان؛ ما دائما گره می‌زنیم دلمان را به حاجی‌ها که نشان بدهیم حسرت نبودنش را داریم.
شریعتی: انشاالله که حجش‌ان مقبول باشد و سعی‌شان مشکور.
حجت الاسلام عابدینی: انشالله ما هم آن طلب لبیک ابراهیم خلیل در دلمان دائمی باشد و این طلب در وجود ما هیچ گاه خاموش نشود که این طلب خودش یک حقیقتی است که انسان را با خدا و انبیاء و اولیا گره می‌زند انشاالله.
شریعتی: انشاالله، حالتان چه طور است؟
حجت الاسلام عابدینی: الحمد الله رب العالمین.
شریعتی: چه قدر ما مدیونیم به امام هادی(ع) امام غریب و مهجور ما با زیارت غدیریه حضرت با جامعه کبیره با احادیث بسیار بسیار فراوانی که از حضرت به ما رسیده و حضرت عبدالعظیم حسنی و شاگردان و اصحاب و یارانشان خوشحالیم که در ایام عید غدیر این ولادت را هم جشن می‌گیریم و خوشحال‌تریم که در کنار شما هستیم و بناست از فضائل حضرت و جدشان بشنویم.
حجت الاسلام عابدینی: انشاالله. بسم الله الرحمن الرحیم اَللهمَّ کُن لولیَّک الحُجةِ بنِ الحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیهِ وَ عَلی ابائهِ فی هذهِ السّاعةِ، وَ فی کُلّ ساعَة وَلیّا وَ حافظاً وقائِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیناً حَتّی تُسکِنَهُ اَرضَکَ طَوعاً وَ تُمَتّعَهُ فیها طَویلاً؛ انشاالله که عرض وجود ما به طاعت ولی عصر آراسته شود و این اطاعت ما از حضرت دائمی و طولانی باشد انشاالله و حضرت در وجود ما دائما حاضر باشند بحثی که برای ابتدای کلام انشالله استفاده می‌کنیم خدمت امام هادی ابتدا استفاده می‌کنیم سلام می‌دهیم به امام هادی و از ایشان اذن می‌گیریم در این روزی که تولد حضرت است اجازه بدهند به ما چند کلامی راجع به بعضی از فضائلی که ایشان داشتند به قدری که از خودشان بیان شده و استفاده کردیم انشاالله در محضر مومنان انشاالله باشیم. شاید بتوانیم بگوییم دوران امام هادی عصری بود که پختگی عصر امامت و ولایت بود لذا حضرت متکفل بیان امامت و ولایت شدند.
شریعتی: یعنی به یک بلوغی رسیده بودند مردم.
حجت الاسلام عابدینی: مردم مومنان بعد از این همه دوران که حدود 220 سال از آغاز اسلام گذشته است و حدود 210 سال از غدیر گذشته است حالا بعد از حدود 210 سال که تولد امام هادی است کانه نقش امام هادی در کنار نقش‌هایی که دارند یکی از نقش‌های اساسی ایشان آن بیان حقیقت ولایت و امامت است که با اینکه قبلا خواص از اهل ایمان به این نقش واقف می‌شدند اما حالا قرار است عمومی‌تر شود و قطعا یک زبانی می‌خواهد معجزه آسا و زبان بلیغ، زبان قادر بر بیان و این زبان و این مأموریت را خدای سبحان بر عهده امام هادی قرار داده است و همان طوری که در روایات ما داریم که هر کدام از ائمه ما نامه مکتوبی دارند و مختوم است به مهر وقتی به امامت می‌رسند باز می‌کنند تا مأموریت‌شان در این دوره معلوم شود که چه باید کنند استفاده می‌شود از بیانات امام هادی به ظاهر این است که دوران سخت شدن کار برای امامان است از دوره امام جواد عمر امامان ما مدام کوتاه‌تر می‌شود و حضورشان در بین مردم سخت‌تر می‌شود لذا شاید امام هادی حدود 20 سال یا بیشتر از دوران امامت‌شان را در حصر و تبعید بودند و همین ارتباط را خیلی سخت می‌کرد این نگاه اولی، قطعا دشمن فکر می‌کند که در این نگاه توانسته است معارف اهل بیت را رساندنش را سخت‌تر کند و مردم را دورتر کند اما اراده خدا همیشه غیر از آن چیزی است که ظالمین تصمیم می‌گیرند همان طوری که وقتی یوسف را به چاه انداختند به جاه رسید و سلطنت برای او محقق شد همان طوری که در زندان قرار گرفت شد وزیر و خزانه‌دار شاهی، یعنی دشمن به دنبال آن تنزل و تحقیر و تبعید است اما خدای سبحان به دنبال صعود و نشان دادن است لذا شاید همین مسئله یک تناسبی است که در همین دوره ای که به ظاهر امام هادی در اکثر برهه امات‌شان که حدود 34  سال امامت کردند نزدیک به 20 سال را مثلا در تبعید بودند که ارتباطات حضرت تحت کنترل بوده و خیلی محدودیت داشته است حضرت را از مدینه احضار کرد متوکل و به سامرا برد و آنجا بود در همین مسیری که حضرت تشریف می‌آوردند در بحثی که به عنوان تبعید بودند روز 18 ذی‌حجه که ما نزدیک روز غدیر در پیش داریم می‌رسند به نجف و روز عید غدیر در نجف بودند و لذا زیارتی از امیرمومنان آنجا انشا می‌کنند از حضرت که زیارت غدیریه است که علاوه بر زیارت جامعه که بی‌نظیر است در معارف امامت وهم از جهت سندی این زیارت هم از جهت دلالی یک زیارت کاملا مقبول است و عمل شده است به آن و مورد توجه قرار گرفته است به عنوان منشور امامت قرار گرفته است از امام هادی که معلوم می‌شود که قابلیت بوده است که القا صورت گرفته است والا حضرات معصومین دیگر این طور منشور امامت را بیان نکردند ما داریم از امام رضا یک روایت زیبایی، اما هیچ گاه مثل منشور ولایتی که زیارت جامعه کبیره است که از امام هادی است این طور در طول تاریخ روشن و آشکار و خیلی حساب شده از جهت اینکه تک تک آن یک شعار است یک فضیلت است و یک در حقیقت مقام و منزلت است این مال این است که نشان می‌دهد که قابلیت مردم در آن زمان در اخذ قوی‌تر شده بوده است یعنی همین که امام در بین‌شان نبوده قدر امام در بین مومنان شاید بیشتر دانسته می‌شد و دنبال بودند و لذا اگر کلامی می‌شنیدند می‌دانستند که این کلام با زحمت به دست آمده است و لذا حفظش بهتر می‌کردند.
شریعتی: چیزی که ما الان غافلیم متأسفانه.
حجت الاسلام عابدینی: غافلیم از آن، لذا جلسه گذشته هم من یک عرضی داشتم که ما وقتی در محضر کلمات حضرات هستیم ارتباط با کلمات حضرات زیارت حضرات است یعنی زیارت یکی آن است که انسان به مزار حضرات می‌رود یک موقع هست که عالم خواب به دیدار حضرات نائل می‌شود کسی ممکن است در بیداری و مشاهده به خدمت حضرات برسد یک راه دیگر از زیارات این است که انسان خدمت کلمات حضرات می‌رود وقتی خدمت کلمات حضرات می‌رود چون حضرات به کلمات‌شان متصلند در محضری چون متصلند غائب نیست ما نگاه‌مان این است که این کلمه یک زمانی صادر شده است تمام شده است نه این طوری نیست این کلمه همین الان متصل است و همین الان از دهان مبارک حضرات به ما القا می‌شود به گوش ما می‌رسد یا به چشم ما می‌خورد اگر باورمان را در ارتباط با حضرات این گونه قرار دادیم آن موقع به هر کلامی به هر نامه و نوشته‌ای به هر چیز که از حضرات می‌رسیم همان جا خودمان را مخاطب و در محضر می‌بینیم که روایات حضرات در محضر حضرات بودن است حضرت رسیدند به نجف اشرف در آن روز عظیم برای اینکه منزلت این روز را، ببینید دشمن کاری می‌کند که به دست خودش دین را باقی می‌کند که لا یزال یُؤَیَّدُ هذَا الدینُ بِالرَّجُلِ الْفاجِر؛ طوری این توطئه را او دارد انجام می‌دهد که از بین ببرد اما روز غدیر حضرت به آنجا می‌رسد و حالا روز غدیر بودن در آنجا، حال حضرت و آشنا کردن مومنان زیارت غدیریه، این زیارت غدیریه بیان امیرمومنان است شناساندن حضرت است با آن وقایع و حقایق زندگی حضرت، یک موقع است که شما مفهوم فضائل حضرت را می‌گویید که حضرت اهل صبر، احسان، وفا، شجاعت بودند یک به یک صفات خوب را انسان می‌شمارد اما یک موقع در وقایع حضرت را آشکار می‌کنی که اینجا این طوری بود آنجا آن طوری بود می‌دانید این حقیقت مصداقی است یعنی بیان فضائل مفهومی با مصداق، وقتی با مصداق می‌شود محسوس شد قابل اقتدا شدن آن خیلی ساده‌تر می‌شود امکانپذیرتر میشود زیارت غدیریه از این سنخ است لذا می‌بینیم که در زیارت چه قدر هم استشهاد شده است به قرآن نزدیک شصت آیه قرآن در این زیارت به آن استشهاد شده است که این آیات عمدتا یا اختصاصا در وصف امیرالمومنین نازل شده بودند و اینجا پر رنگ شده است که آن وصف و صفت و واقعه را بیان کرده است یا به طور عامی بوده است که مصداق اتم آن حضرت است که در هر صورت این شصت آیه در اینجا استشهادش به عنوان نمونه است نه اینکه فقط این شصت نمونه است یعنی اینجا به عنوان یک راهی که باز شود و یکی از زیبایی‌های دیگرش…
شریعتی: این‌طوری به آیه‌های قرآن نگاه کنیم.
حجت الاسلام عابدینی: ببینید دارد روش یاد می‌دهد فقط یک بیان در حد این زیارت نیست که خود این زیارت از آن روش در می‌آید که چه طوری به آیات نگاه کنیم که ببینیم آیات همه در وصف حضرات و دشمنان حضرات است که جلسه گذشته به این اشاره کردیم که همه آیات یا در وصف حضرات است یا در وصف دشمنان حضرات است و اگر در روایات فرمودند که چهار قسم است که یک قسمش مربوط به مومنان و انبیا است اینها در وصف حضرات است تام آن، یک قسم در مورد دشمنان حضرات است که این هم در وصف دشمنان است هر دشمنی و طاغوتی در طول تاریخ مصداق تام آن در مقابل حضرات بوده است لذا با دشمنان حضرات هم تام ترین مصداق آن آیات هستند همچنان که خود حضرات تامترین مصداق آیاتی بوده است که در مورد انبیا و مومنان بوده است و بعضی از آیات در مورد سنن الهی است و بعضی آیات در رابطه با فرایض الهی است بعد در روایات متعدد داریم که همه آن سنن و فرایض ما هستیم ما آن روح نماز و روزه  شما و حج شما هستیم حقیقتش ما هستیم که بیان تفصیلی می‌خواهد نحن الصلاة، نحن الصیام، نحن الزکاة، اینهایی که در حقیقت آمده است که آن دو قسم دیگر هم سنن و فرایض هم در وصف حضرات است با این نگاه حسنات همه در وصف حضرات است با این نگاه همه قرآن سه چهارم آن اینگونه در رابطه با خود حضرات است یک چهارمش هم که در وصف دشمنان است در مقابل دشمنان حضرات است چون می‌گویند تُرف الأشیاء باضدادها، پس یا ما داریم از طریق خود حضرات آنها را می‌شناسیم یا از طریق آن ظلمت‌ها و تاریکی‌ها و ظلم‌ها…
شریعتی: اینجا دیگر نور دارد خودش را نشان می‌دهد.
حجت الاسلام عابدینی: نبود نور آنجا انسان را قدردان نور می‌کند که ادب از که آموختی از بی‌ادبان تا زشتی او انسان را به سمت نور هدایت کند.
شریعتی: در دل ظلمت است که معنی نور فهمیده می‌شود.
حجت الاسلام عابدینی: که این نگاه نشان می‌دهد که ما در هر آیه‌ای داریم سیر می‌کنیم در زندگی حضرات آن وقت امام هادی قسمتی از این را در زیارت غدیریه به تصویر کشیده است تا یک روشی را برای ما نشان دهد که شما قرآن می‌خوانید دارید زندگی ما را می‌خوانید بخصوص در این زیارت غدیریه زیارت جامعه نسبت به همه حضرات معصومین است یعنی زیارت جامعه است نسبت به همه حضرات زیارت غدیریه با اینکه می‌توانیم به عنوان زیارت جامعه بگیریم به عنوان اینکه این جریان انفسنا و انفسکم در مورد حضرات با هم هست اما اختصاصا وقایع زندگی حضرت است هر چند این وقایع نسبت به زندگی حضرات معصومین سرایت می‌توانیم بدهیم اما چون واقعه را دارد می‌گوید اختصاصا به آن مسئله نظر دارد بعد باید از این به قدری ملاک گیری کنیم تا سرایت بدهیم به زندگی حضرات  معصومین دیگر، لذا زیارت غدیریه یک سیر در زندگی امیرمومنان به صورت مصداقی است آن هم با نگاه به آیات قرآن از زبان امامی که خودش محبت آن نزول مختلف ملائکه است بیت نبوت است محبت وحی هستند به عنوان آن که شارح وحی هستند مبین وحی هستند اینها خیلی قدردانی برای ما می‌خواهد نسبت به این زیارت قدریه، من خواستم یک قدری ابتدا توصیف این مسئله را کنیم که قدردان این زیارت باشیم که هم حوادث صدر اسلام را خوب بیان کرده است و نقش امیرمومنان را هم آیات قرآن را یک طوری پرداخته است به آن هم خود شخصیت امام شناسی را در ضمن این حوادث توانسته به ما نشان دهد که چه طوری باید در دل این حوادث امام شناس شویم. امام شناسی در دل حوادث که هر کدام از اینها یک نکته زیبایی دارد از جمله این که زیارت غدیریه را ما حواسمان باشد اختصاص به یوم غدیر ندارد آن چنان که غدیر خودش اختصاص به یوم غدیر نداشت غدیر نصب امام بود و نصب امام لحظه به لحظه زندگی ما را شامل می‌شود ما در هر لحظه به امام احتیاج داریم لذا در هر لحظه باید ما غدیری باشیم.
شریعتی: هر روز بیعت می‌خواهد.
حجت الاسلام عابدینی: در هر حسنه‌ای که می‌رسیم بیعت است در هر انسان صالحی که می‌رسیم بیعت است با امام، در هر جایی که با معصیت رو به رو می‌شویم پرهیز از معصیت بیعت با امام است دقت می‌کنید؟ در هر حکم دین که داریم انجام می‌دهیم بیعت با امام است ما در لحظه لحظه زندگی‌مان در حال ارتباط با غدیریم پس غدیر مختص به روز غدیر نیست این روز غدیر بیعت مجدد سالیانه است که ما در این روز مرسوم بوده انبیا گذشته بیعت می‌کردند با اهل و عیال و مومنان یک روزی بوده است که روز وصایت بوده است که با اینکه زنده بودند اما اهل وصایت را زنده می‌کردند یادآوری می‌کردند غدیر روز اهل وصایت است که این میثاق مأخوذی که هست لذا در این زیارت با این نگاه که ما هر روز به این زیارت آشنا باشیم و ارتباط بگیریم مختص نکنیم به اینکه یک روز را در سال بخوانیم و تا روز دیگری در سال، یک خصوصیت دیگری اینها را که می‌گویم چون ما بحثمان میخواهد مرتبط هم شود و روز تولد امام هادی هم هست و همه آن چه که ما در طول سیره تربیتی انبیا داریم می‌بینیم همه مال این است که می‌خواهیم به فصل اخیر عالم انسانی که امام شناسی است برسیم یعنی همه انبیا مقدمه بودند از حضرت آدم تا حضرت خاتم تا حضرات معصومین همه که انسان به یک حقیقت برسد که آن ولی تام الهی که پیغمبر و اهل بیت هستند در آن اوج مرتبه کمالی‌شان در جریان غدیر آشکار شده است لذا جریان غدیر آن باطن پیامبر است که آشکار شده است لذا امامت باطن نبوت است که آشکار شده است و این باطن حقیقت نبوت است لذا خود پیامبر حضور دارد در اینها اگر این طوری شد که جریان امامت مثل ابراهیم خلیل بعد از اینکه به اوج همه کمالات می‌رسد وَ إِذِ ابْتَلى‌ إِبْراهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ؛ به تمامیت رسید کامل شد قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً؛ حالا امام می‌شوی بعد از آن که تو عبد بودی و رسول بودی و خلیل بودی می‌شوی امام؛ حالا که امام شده است بعد از این همه او در نظام فردی ابراهیم برای امت بود حالا نظام امت ختمی غدیر رسیدن به آن مرتبه امامت است که مردم آماده پذیرش و بهره‌مندی از امامت هستند مردم آمادگی دارند نه اینکه امیرالمومنین آنجا به امامت می‌رسد نه اینکه پیغمبر اکرم مقام امام بودنش آنجا آشکار می‌شود این ظرفیت قابلی از جهت مردم آماده می‌شود که مردم از این به بعد از مرتبه امامت بهره‌مند باشند و این اوج ظرفیت مردم است درعین اینکه مردم عموما قدر ندانستند اما کار خدای سبحان موکول به کثرت افراد نیست بلکه همان عده‌ای که این شناخت برایشان ایجاد شد و تاریخی که این شناخت را تحمل می‌کند و بعد به این شناخت پایبند می‌شود همه اینها نتیجه و ثمره این است که زمان جریان امامت آشکار شد مثل إذ ابتلی إبراهیم؛ مثل اینکه این ابتلا برای امت به مرتبه‌ای رسید که الان إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً؛ دارد آشکار می‌شود این یک کمال است که برای امت ایجاد شده است که این مرتبه هم آشکار شود.
شریعتی: خیلی خوب ترسیم کردید فضای زیارت غدیریه را.
حجت الاسلام عابدینی: بعد یک کار دیگر که حالا مرتبط با بحث‌مان می‌شود در این زیارت غدیریه ایجاد شد چون ما که عاجزیم چون زیارت غدیریه را باید با تأمل خواند اما یک چیز دیگری که در این زیارت غدیریه به آن توجه شده است این است که کلید این که چه طور تمام سرگذشت انبیا و اولیا سابق مقدمه برای این بود که تکرارش و کامل‌ترش در امت ختمی محقق شود کلید این را بیان می‌کند چند نمونه تطبیق می‌کند که ببیند آنجا که این اتفاق افتاد در امت ختمی کامل‌ترش این طور اتفاق افتاد که اینجا هم یک روش و مدل را ارائه دهد یک موقع است که انسان اینها را فقط یک واقعه می‌بیند که دارند حضرات بیان می‌کنند اما یک موقع است که اینها را یک قاعده می‌بیند وقتی قاعده می‌بینند مثل این است که علَينا إلْقاءُ الاُصول و عليكمُ التَّفْريعُ؛ ما داریم در بیانات‌مان حضرات معصومین القاء اصول می‌کنند هر چند در ضمن یک واقعه شخصی است این مربوط به آن کمالی است که در وجود آنهاست می‌توانند کلمات و وقایع و حوادث را و افعال را طوری به کار بگیرند که این سرایت پیدا کند در طول تاریخ؛ ما این قدرت را نداریم.
شریعتی: و این عظمت آنهاست.
حجت الاسلام عابدینی: سلطه آنهاست بر عالم که می‌توانند در هر کار و قول و فعلی هر چیزی طوری به کار بگیرند که این قاعده باشد حالا ببینید من دو سه مورد را که در این زیارت شریفه شمرده شده است و مرتبط با بحث‌مان است بیان می‌کنم تا انشالله… دلمان می‌خواست مختصر باشد اما فکر می‌کنم همه اینها در طریق بحث است خارج از بحث‌مان هم نیست مثلا این جا می‌فرماید که ثُمَّ مِحْنَتُکَ یَوْمَ صِفِّینَ؛ می‌فرماید که امام هادی راجع به امیرالمومنین ثم محنتک یوم صفین و قد رفعت المصاحب حیلة و مکرا، وقتی که قرآن‌ها را بر سر نیزه کردند در روز صفین و فأعرض الشک، و عرف الحق، که در دل‌های مومنان شک ایجاد شد وقتی که قرآن‌ها بر سر نیزه شد واتبع الظن، اشبهت محنة هارون؛ می‌گوید در این جریان وقتی به این حالت شبهه رسید شبیه محنت هارون است چه زمانی؟ ذأمره موسی علی قومه؛ وقتی خلیفه خودش را قرار داد هارون را بر قومش آنجا فتفرقوا عنه، و اینها جدا شدند و و هارون ینادی بهم و یقول: «یا قوم انما فتنتم به و ان ربکم الرحمن فاتبعونی و أطیعوا أمری قالوا لن نبرح علیه عاکفین حتی یرجع الینا موسی» می‌گوید همین که اینها جریان قرآن به نیزه کردن‌ها شد شک در دل‌ها ایجاد شد می‌گوید این جریان با فتنه جریان سامری که در مقابل هارون ایستاد یکی شد یعنی فتنه سامری گوساله پرستی مطابق قرآن به نیزه کردن است یعنی انجا قرآن را به نیزه کردن و خیلی جرأت می‌خواهد این بیان قرآن را به نیزه کردن که قرآن را بیاوری و به نیزه کنی جلوی مردم بگویی که حکم این باشد مثل سامری است که گوساله را برداشته است آنجا به عنوان خدا مطرح می‌کند که آن را عبادت کنند شک و تردید در دل‌ها ایجاد کرد بعد آنجا نقش هارون (س) که بیان می‌کند که از من تبعیت کنید إنّما فتنتم به و أنّ ربّکما الرّحمن فاتبعوني و أطیعوا أمري؛ از من تبعیت کنید و اینها گوش نکردند امیرالمومنین فرمودند من قرآن ناطق هستم من می‌توانم بگویم که حقیقت قرآن چیست؟ این به نیزه کردن شما را گول نزند اما مردم گوش نکردند و به آن ظاهر گول خوردند و دچار فتنه سامری شدند مجبور کردند امیرالمومنین را به حکمیت و وقتی تن به حکمیت داد حضرت و در حین حکمیت هم شخص را تحمیل کردند به امیرالمومنین با اینکه امیرالمومنین کسی دیگر را… وقتی هم حکمیت تحمیل شد و به آن شخص حضرت کلی سفارش کردند آن شخص هم به سفارشات حضرت اعتنا نکرد و وقتی جریان محقق شد حضرت را مقصر دانستند اینجا دنبالش می‌فرماید که وقتی مصحف‌ها بر نیزه بلند کردند و کذلک أنت لما رفعت المصاحف قلت؛ یا علی تو گفتی واقعه را چه قدر زیبا بیان می‌کند و تشابه ایجاد می‌کند و نشان می‌دهد همه اینجا منتها چه کسی می‌تواند تعبیر کند که قرآن به نیزه کردن مثل جریان گوساله سامری است؟
شریعتی: باید امام باشی.
حجت الاسلام عابدینی: آن وقت این دارد کلید می‌دهد همه معارف قرآن را باید از این سنخ دید.
شریعتی: یک جبهه‌های و یک رشحاتی از عالم خضری هست.
حجت الاسلام عابدینی: که بیانی از آن است یعنی وقتی که حضرت می‌فرماید قلت: یا قوم أنتما فتنتم بها و خدعتم؛ همان جریان فتنم که آنجا گفته شد إنما فتنم به؛ این را هم حضرت فرمود أنتما فتنتم بها و خدعتم فعصوک و خالفوا علیک، همان طوری که هارون گفت: فاتبعونی و أطیعوا أمري آنها گفتند قَالُوا لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عَاكِفِينَ؛ ما گوساله را می‌پرستیم تا موسی بیاید اینها هم گفتند ما قرآن بر سر نیزه است ما دیگر حرف تو را گوش نمی‌کنیم قرآن حکم باشد هر چه قرآن بگوید بعد می‌فرماید که و تبرأت الی الله من فعلهم، و فوضته الیهم؛ رهای‌شان کن وقتی حریف‌شان نمی‌شوی از فعل‌شان تبری کردی و رهای‌شان کردی همان طور که هارون دید نمی‌تواند حریف‌شان شود و لذا رهای‌شان کرد  فلما أسفر الحق وسفه المنکر، واعترفوا بالزلل والجور؛ وقتی که این طوری رسیدند بعدش تو را مقصر دانستند همان طوری که بعدا هارون را مقصر دانستند.
شریعتی: تازه آنجا حضرت موسی بود و برگشت ولی امیرالمومنین تنها بود.
حجت الاسلام عابدینی: آنجا قرآن را در مقابل علی قرار دادند و حضرت قرآن را استشهاد می‌کرد که قرآن جایگاه پیامبر را داشت اما اینها قرآن را به همان بین دفعتین دیدند که بر نیزه است نه آن حقیقتی که درون این کتاب است که قرآن ناطقش امیرالمومنین است بعد می‌فرماید که باز تشبیه می‌کند وَ أَشْبَهْتَ فِی الْبَیَاتِ عَلَى الْفِرَاشِ الذَّبِیحَ؛ وقتی که تو آن شب در جایگاه پیامبر خوابیدی لیلة المبیت بر آن فراشی که جای ذبح بود می‌خواستند بکشند اذ اجبت کما اجاب ، و اطعت کما اطاع اسماعیل صابرا محتسبا اذ قال له : یا بنى انى ارى فى المنام انى اذبحک؛ در خواب دیدم تو را ذبح می‌کنند فانظر ماذا ترى؛ آن وقت اسماعیل چه گفت؟ یا ابت افعل ما تؤ مر؛ همان طور که خواب دیدی وحی است انجام بده ستجدنى ان شاء اللّه من الصابرین و کذلک انت؛ تو هم همین کار را کردی چه قدر زیباست اینها فقط یک تشابه تاریخی نیست یک بیان است که باید تاریخ را این طوری تفسیر کرد. یک حقیقتی است که آنجا زمینه سازی این را می‌کرده است مقدمه برای این بوده مردم را می‌خواسته به یک اوجی برساند که آماده برای مرتبه شوند اینها خیلی زیباست نوع نگاه به تاریخ عوض می‌کند نوع نگاه به تاریخ انسانی را همراه می‌کند تاریخ انسانی دیگر تاریخ گذشته نیست تاریخ حاضر است تاریخ الان است همین‌ها امروز مصداق دارند چه قدر زیبا که وَ أَمَرَکَ أَنْ تَضْجَعَ فِی مَرْقَدِهِ؛ پیغمبر گفت در جای من بخواب  وَاقِیا لَهُ بِنَفْسِکَ أَسْرَعْتَ إِلَى إِجَابَتِهِ؛ با تمام سرعت و شوق مُطِیعا وَ لِنَفْسِکَ عَلَى الْقَتْلِ مُوَطِّنا، خودت را آماده قتل کردی مثل اینکه ستجدنی انشاالله من الصابرین گفت تو هم همین طور خودت را آماده کردی فَشَکَرَ اللَّهُ تَعَالَى طَاعَتَکَ وَ أَبَانَ عَنْ جَمِیلِ فِعْلِکَ بِقَوْلِهِ جَلَّ ذِکْرُهُ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ؛ آیه نازل شد برای تو، اینها به عنوان که هر فرازی را در این زیارت غدیریه ما باید به عنوان یک روش، تبیین و یک نگاه و یک افق و منظر نگاه کنیم.
شریعتی: و گره بزنیم به پیغمبر و اهل بیت.
حجت الاسلام عابدینی: ببینیم که این هم فقط مربوط به این واقعه نیست دارد نشان می‌دهد که این طوری وقایع را مرتبط کرد اینها به عنوان نمونه است که اینها نمونه گره زدن است یاد بگیر که این طوری باید رابطه تاریخ را دید که باز این سری دارد که حالا اگر که اجازه بدهید همین طور در فرازهای دیگر جا دارد که انسان بپردازد به این نوع نگاه به این زیارت‌ها.
شریعتی: و این نکته‌ای که شما اشاره کردید که واقعا زیارت غدیریه امام هادی منحصر به 18 ذیحجه نیست و یوم غدیر نیست بلکه هر روز می‌شود ادم با این ادبیات امیرالمومنین را زیارت کند داشتم فکر می‌کردم الان که شما این فرازها را می‌خواندید از زمان‌های قدیم و گذشته شاید خیلی‌ها رنج سفر را تحمل می‌کردند به محضر حضرات معصومین می‌رفتند یک سطر حدیث بشنوند و برگردند و تشنه بودند و آن طلب‌شان به نظر من خیلی موثر بود و سوغات هم حدیث می‌آوردند ما حالا این فراز نورانی زیارت جامعه و غدیریه را داریم و متأسفانه صد حیف که مراجعه نمی‌کنیم.
حجت الاسلام عابدینی: و غیر از این گاهی نگهداری یک سطر حدیث برای هر کسی در حد جرم قتل بود یعنی تازه می‌نشیدند به جان می‌خریدند حفظ می‌کردند آن را نگه می‌داشتند تا به دست ما برسد یعنی برای این روایات بخصوص مثل اینها که در اصل جریان ولایت بوده است گاهی در یک وقایع دیگری بوده است حساسیت بوده است ولی آنجایی که اصل است باور کنید که اینها باید به دست ما برسد چه خون‌هایی ریخته شده است چه خون دل‌ها خوردند تا اینها به دست ما رسیدند پس باید خیلی قدردان باشیم من یک فراز دیگر از این زیارت بخوانم مرتبط با بحث ما است می‌فرماید در فراز دیگر که فراز 37 این بحث است می‌فرماید که قُلْتَ وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ؛ قسم می‌خورد حضرت که از امیرالمومنین نقل می‌کند که امیرالمومنین این طور فرمود  لقد نظر الی رسول الله صلی الله علیه و آله أضرب بالسیف قدما، جلوی پیامبر من می‌جنگیدم فَقَالَ: یا عَلِی أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِن موسی؛ تمام وجودت را فدای من کردی همه هستی‌ات را در اینکه آن تابش وجود پیامبر تلألو داشته باشد خورشیدش آشکار باشد تو تمام این کارها را کردی و نگذاشتی یک کدورتی از دیگری به جان پیامبر بنشیند تعبیر را ببینید که چه قدر زیباست می‌گوید وقتی که من جلوی پیامبر می‌جنگیدم مثل جنگ احد که همه فرار کردند و آنجا امیرمومنان از هر سو مثل پروانه دور پیامبر می‌گشت تا گزندی به پیامبر نخورد همه بدن حضرت غرق در زخم بود که یک زخم واحد شده بود همه بدن، حضرت می‌فرماید که آنجا پیامبر این طور می‌فرماید فَقَالَ: یا عَلِی أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ من موسی؛ این تعارف نیست اِلّا أنـّه لانَبیّ بَعدی؛ من این را به تو خبر می‌دهم که أنت موتک و حیاتک معی؛ تو حیات و موتت حیات و موت من است یعنی اگر کسی در راستای ضربه به تو قدمی بردارد به من ضربه زده است اگر کسی در راستای تلألو و حیات تو قدمی بردارد در راستای حیات من است وَ علی سنتي؛ تو یک ذره از من دور نیستی هیچ جا تفاوتی پیدا نمی‌کنی آن وقت این جریان من یک نکته…
شریعتی: این حقیقت انفسنا در مباهله است.
حجت الاسلام عابدینی: بعد می‌خواهم یک نکته را استفاده کنم که ما ابتدا عرض کردیم از جریانات مثل جریان موسی و هارون و انبیا گذشته به شناخت مراتب بعدی خدا ما را یک طوری راهنمایی کرده است حالا از این یک پل به این طرف می‌زنم که ما با شناخت امیرالمومنین و حقیقت حضرت و رابطه‌اش با پیغمبر تازه می‌فهمیم هارون و موسی با هم چه نسبتی دارند یعنی اگر بخواهیم تشبیه کنیم از جهت فلسفی ما یک برهان إنی داریم که از معلول به علت می‌رویم یک برهان لمی داریم که از علت به معلول می‌آییم آن برهان لمی تاریخ شناسی است که از انبیا به سمت حضرات می‌رفتیم که خدا نشان داده آنها را تا بعدا آماده شویم برای شناخت این مرتبه از این طرف، حالا ما در این مرتبه‌ای قرار گرفتیم که این وجودات خودشان را آشکار کردند حالا از این منظر که به آنها نگاه می‌کنیم تازه می‌فهمیم آنها چه حقایقی بودند اگر اینجا ابتدا این است که یا علی انت منی بمنزلة هارون من موسی، یعنی ما داریم جریان امیرالمومنین را با پیغمبر مثل منزلة هارون من موسی می‌دانیم چون هارون من موسی را می‌شناختیم و او را برای ما پایه قرار دادند تا امیرمومنان را با پیغمبر بشناسیم حالا می‌گوید اگر کسی این را شناخت حالا این پایه می‌شود که آن را بهتر بشناسد این خیلی زیباست یعنی دوباره برگشته است به این که از زاویه جریان آخر الزمان و امت ختمی و اهل بیت برگردیم به جریان انبیا رجوع کنیم…
شریعتی: حالا می‌فهمیم که رابطه حضرت موسی و هارون چگونه بوده است.
حجت الاسلام عابدینی: انبیا را تازه می‌شناسیم ببینید شناخت معلول نسبت به علت در حد معلول است اما شناخت معلول به علت در حد علت است یعنی یک موقع ما از راه علت معلول را می‌شناسیم این معلول به تمام حقیقتش شناخته شده است چون علت او دارد از آن نگاه می‌کند لذا می‌گوییم خدایا معرفتی که به ما… يَا مَنْ دَلَّ عَلَى ذَاتِهِ بِذَاتِهِ، خدایا تو با ذاتت ما را به دلالت ذاتت برسان، از چیز دیگر بخواهیم به تو برسیم کوچک‌تر از این هستند که هر چیز بخواهد ما را به تو برساند اما تو يَا مَنْ دَلَّ عَلَى ذَاتِهِ بِذَاتِهِ، خودت ما را به خودت برسان لذا می‌گویند برهان صدیقین از خودش به خودش رسیدن نه از چیزهای دیگر به خدا رسیدن این باز شناخت ناقص است این یک شناخت تامی نیست که اینها خیلی زیباست که این رابطه‌ها را در تاریخ اصلا نگاه تاریخ را عوض می‌کند حال انسان را منقلب می‌کند که اگر حالا ما تازه معارف را پیدا کردیم حالا نگاه کنیم به جریان انبیا اصلا می‌بینیم ذوق و شوق ما به انبیا صدها هزارها برابر بالاتر می‌رود چون داریم می‌فهمیم که او چه می‌خواست انجام دهد؟ هارون و موسی چه بودند که وقتی جریان امیرمومنان را با پیامبر شناخت؟ تازه می‌فهمیم هارون و موسی چه نسبتی داشتند وقتی جریان قرآن به نیزه کردن‌ها را انسان می‌شناسد و فتنه‌ای که ایجاد شد و یا خوابیدن در شبی که امیرمومنان خوابید اینها را وقتی آدم می‌شناسد آن موقع برگردد بگویند که این جریان مثل جریان هارون و موسی است یا مثل جریان… این خیلی تفاوت می‌کند یا مثل جریان اسماعیل و ابراهیم است در آن ذبح؛ بعدا می‌فهمد که آن ذبح چه عظمتی داشته است که این لیلة المبیت دارد آن را معرفی می‌کند نه آن لیلة المبیت را معرفی کند.
شریعتی: آقا خیلی از شما ممنونم. خیلی خوب الهی که همیشه حالمان با ولایت امیرالمومنین خوب باشد و امیدوارم که همواره زیر سایه حضرت باشیم از حاج آقای عابدینی هم خیلی ممنون و متشکرم انشالله که خداوند خیرتان بدهد می‌خواهیم کتاب معرفی کنیم.
حجت الاسلام عابدینی: بله خیلی کتاب خوبی است از حاج آقای محمدیان عزیز.
شریعتی: خدا انشالله حفظ‌شان کند حدیث غدیر از زبان امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) نشر محترم معارف این کتاب را به بازار به نشر عرضه کرده است حدیث غدیر اگر دوستان نشان بدهند بله دارید می‌بینید جالب باید باشد من کتاب را ندیدم فقط یک تورقی کردم دوستانی که اهل مطالعه هستند حتما دعوت می‌کنیم در این ایام بهترین فرصت است که معرفت‌مان را نسبت به امیرمومنان و واقعه غدیر افزون شود و آن را به نسل‌های بعدی و فرزندان خود هم معرفی کنیم 20000303 شماره پیامک ماست یا به سایت ما می‌توانید مراجعه کنید بخش عرضه و فروش محصولات فرهنگی یا به کانال ما در سروش و ایتا و بله، برای مشارکت در قربانی عید قربان تا غدیر این طرح بزرگ اطعام بی‌نظیر عید غدیر هم همه شما دعوتید.
حجت الاسلام عابدینی: من این را هم اضافه کنم در این کتاب حاج آقای محمدیان عزیز شاید خیلی از عمرشان را وقف امیرمنان کردند و زبان ساده هم در بیان دارند این خودش یک مزیتی است دیگر.
شریعتی: یک کتاب خوبی هم ایشان دارد امام علی از زبان خودشان.
حجت الاسلام عابدینی: بله آن هم یک حالت گفتگو است آن هم کتابی است که خیلی پر فروش بوده و جاذبه داشته است این کتاب را هم انشالله دوستان استفاده کنند یک کسی نوشته است که مسلط به کار است این طوری نیست که جمع آوری فقط باشد مسلط به کار است.
شریعتی: خیلی خوب انشالله خداوند جناب حاج آقای محمدیان را حفظ کند و هر کسی که احیاگر فرهنگ غدیر است به معنای واقعی کلمه و نام امیرالمومنین را سر دست گرفته است و انشالله که این قلم هرگز زمین نماند اجازه می‌فرمایید مشرف شویم به ساحت قرآن؟ خیلی خوب مشرف می‌شویم آیات را بشنویم ثوابش را هم هدیه کنیم به روح بلند امام هادی(ع) و امیرالمومنین و فرزندان‌شان و باز می‌گردیم با احترام در این روز عید با شما و در کنار شما.
اللّهم صل علی محمد و آل محمد

صفحه355قرآن کریم
شریعتی: اللّهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم کاش می‌شد شاخه این گل‌ها را به مناسبت این روز قشنگ تقدیم شما کرد حالا دورادور از ما بپذیرید ما را هم دعا کنید ما هم شما را دعا می‌کنیم برای مشارکت در قربانی عید قربان تا غدیر این طرح بزرگ 5000 مسجد 5000 قربانی ائمه محترم جماعات می‌توانند به سایت ما و کانال‌های ما مراجعه کنند عزیزان‌مان آنهایی که صدقات و نذورات و هدایای آنها در طی این سال‌ها به دست ما رسیده است هم می‌توانند با ما همراه شوند برای اطعام عید غدیر و تأمین گوشت نیازمندان و خانواده‌های آبرومند انشاالله امیدوارم که همه آنهایی که به عشق امیرالمومنین در این طرح‌ها با ما همراه هستند چه در طرح فرزندان غدیر چه در طرح قربانی همگی مشمول نگاه پر مهر امیرالمومنین باشند انشاالله حاج اقای عابدینی باید خداحافظی کنیم دل‌هایمان را می‌خواهیم بفرستیم سامرا و به امام هادی سلام کنیم دعا کنید و انشالله از خدمت دوستان مرخص شویم.
حجت الاسلام عابدینی: انشالله خدای سبحان به حق امام هادی(ع) مشکلات کشور ما را برطرف کند توفیق زیارت حضرت را در دنیا و شفاعتش را در آخرت روزی همه ما کند.
شریعتی: انشالله خیلی ممنون و متشکرم از شما خداوند انشاالله همه شما را حفظ کند فردا انشالله با حضور حاج آقای نظافت به شما سلام خواهیم کرد در پناه خدا باشید تا سلامی دوباره.