تفسیر سوره فتح، جلسه 13

بسم الله الرحمن الرحیم

اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَى آبَائِهِ فِي هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِي كُلِّ سَاعَةٍ وَلِيّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِيلًا وَ عَيْناً حَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِيهَا طَوِيلا

ان شاء الله خدای سبحان ما را از یاران و یاوران و بلکه از سرداران حضرت قرار بدهد و ان شاء الله خدای سبحان از اسماء عزیز و قهارش ظهوری محقق بشود تا دشمنان و مشرکان و کسانی که در مقابل مومنان ایستادند، با نصر عزیز مومنان را یاری کند و آن‌ها را نابود بکند ان شاء الله.

ابتدا یک روایتی را عرض می‌کنیم در رابطه با بحث سوره فتح و فضیلت آن. امام صادق علیه السلام می‌فرمایند، تعبیر زیبایی است، که مال‌ها و فرزندان و زنان خودتان را با قرائت سوره فتح از تلف و گزند و آسیب حفظ کنید، زیرا هر کس بر قرائت آن مداومت ورزد روز قیامت منادی ندا می‌دهد تا همه آفریدگان بشنوند که تو از بندگان خالص من هستی.

یعنی جریان سوره فتح در این حقیقتی که محقق شده است ازش انسان را سوق می‌دهد به اینکه خدا را فقط کاره ببیند و خودش را تحت حمایت الهی فقط ببیند، لذا آنجا ندا داده می‌شود که تو از بندگان خالص من هستی، و خدا می‌فرماید او را به بندگان شایسته و صالح من ملحق کنید. عرض شد که کسی این سوره را بخواند با پیغمبر در جریان صلح حدیبیه و فتح مکه شریک می‌شود. این الحاق هم از همین سنخ است. می‌فرماید او را به بندگان شایسته و صالح من که پیغمبر و آن یاران صدر اسلام هستند که سابقون هستند ملحق کنید و او را به بهشت نعمت‌های من وارد سازید، چند آیه بعدتر هم آیه

لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ

است. این سوره به این جهت هم انسان را دائما به طمع می‌اندازد و اجابت می‌شود.

او را به بهشت نعمت‌های من وارد سازید و از شراب سر به مهر به او بنوشانید که همان شراب کافوری است، با طعم کافور است که در قرآن کریم آمده است که ختامه مسک. این‌ها مهر دارند، اما مهرهایشان از این سنخ است که با مشک مهر زده شده است و مهرش هم عنبرین است و بوی خوش دارد.

ان شاء الله خدای سبحان ما را از قاریان و حافظان و عاملین به سوره فتح قرار بدهد.

#فضیلت_تلاوت_سوره_فتح

چند نکته را در رابطه با آن نگاه کلی به سوره داشتیم. همچنین بحث لیغفر را داشتیم. بعد از لیغفر می‌فرمایند و یتم نعمته علیک.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ‌

إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحاً مُبِيناً ﴿1﴾

لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ يُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَ يَهْدِيَكَ صِرَاطاً مُسْتَقِيماً ﴿2﴾

یتم نعمته علیک، یتم با صیغه مضارع آمده است. همچنین یغفر با صیغه مضارع آمده است. فتحنا با صیغه ماضی آمد‌ه است. ماضی یعنی فتح محقق شده است. ما این فتح را محقق کردیم. اما یغفر یعنی یک کار ادامه داری است. یتم یعنی یک کار ادامه داری است. از حالا شروع شده است، چون مضارع دلالت از حال می‌کند تا آینده. از حالا شروع شده، ادامه دارد. یتم نعتمه علیک یعنی نعمت را بر تو تمام می‌کنیم. از حالا شروع شد تمام شدن نعمت.

تمام شدن نعمت در سه جا به صورت واضح آمده است. یکی در وقتی که قبله تغییر کرد که از مسائل مهم بود. اگر اشتباه نکنم در سال دوم هجری قبله تغییر کرد و یکی از مسائل مهمی بود که برای مومنان مطرح بود چون به سمت قبله‌ای نماز می‌خواندند که قبله یهودیان هم بود و آن‌ها تفاخر می‌کردند و طعن می‌زدند که شما وامدار ما هستید در هر چه که دارید. این نگاه باعث شده بود که پیغمبر اکرم که می‌دانست قبله تغییر خواهد کرد، در سوره بقره آیاتش مفصل آمده است، منتظر تغییر قبله بود. با تغییر قبله یهودیان که یک شکستی برایشان بود که مسلمانان از قبله آن‌ها به سمت کعبه رو برگرداندند، شماتت‌هایشان شروع شد. اما آنجا وعده تمامیت نعمت به مسلمان‌ها داده شد، و دوباره در صلح حدیبیه این وعده تمامیت نعمت که یتم نعمته علیک که اینجا آمده است، و همچنین در جریان فتح مکه که آنجا هم تمامیت نعمت وعده داده شد به مومنان و مسلمان‌ها. کی این وعده‌ها که آغاز شده بود و شروع شده بود به تمامیت رسید؟ در غدیر. الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی. آنجا به صورت ماضی آمد. اتممت ماضی است. یتم که آمده بود در گردنه‌های مهم جریان مومنین، در سه جریان مهم تغییر قبله، جریان صلح حدیبیه و جریان فتح مکه که سه گردنه بزرگ بود هر کدام به نسبت زمان خودش، آن موقع حقیقت تمامیت نعمت در روز غدیر که حجة الوداع پیغمبر اکرم بود، در آنجا الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی، نعمتم امروز تمام شد. هم دین کامل شد و هم نعمت به تمامیت رسید. و رضیت لکم الاسلام دینا.

این نگاه را اگر کسی پیدا بکند که ببیند صلح حدیبیه چه نقشی در جریان غدیر دارد و جریان قبله چه نقشی در جریان غدیر دارد و فتح مکه، که این سه نقش یک ارتباطی با جریان غدیر پیدا می‌کنند که غدیر تمامیت این سه تا می‌شود. به خصوص در جریان صلح حدیبیه که مسئله بیعت مجدد با پیغمبر اکرم بود، با جریان غدیر که حقیقت بیعت با وصی پیغمبر شکل گرفت و همچنین جریان فتح مکه که بیعت عامی صورت گرفت، و جریان تغییر قبله هم یک آزمایش بسیار سختی برای پیغمبر و مومنین بود در رابطه با یهود، این سه تا نقششان با تمامیت بیعتی که در جریان غدیر ایجاد شد چقدر عالی می‌شود. چقدر زیبا می‌شود که با این نگاه این‌ها با همدیگر رابطه پیدا بکنند.

#جریان_اتمام_نعمت_در_دین_ختمی

#اتصال_تغییر_قبله_و_صلح_حدیبیه_و_فتح_مکه_و_غدیر_در_اتمام_نعمت

اگر این نگاه را دیدیم، یتم نعمته در این فراز چقدر عظمت پیدا می‌کند؟ دارد ما را به چی وصل می‌کند؟ چه وقایعی را؟

این را دقت بکنیم که خیلی از افعالی که ما داریم انجام می‌دهیم به افعال دیگر ما در آینده و گذشته ارتباط ویژه دارد با همه ارتباط دارد اما با بعضی ارتباط ویژه دارد. اگر کسی بتواند بفهمد که هر فعل او با چه افعالی ارتباط و با چه افعالی ارتباط ویژه پیدا می‌کند، آن موقع شوق انسان به انجام آن عمل مضاعف می‌شود که بداند این عمل با بعضی از اعمال بزرگ دیگر که بعدا محقق خواهد شد رابطه‌اش را بتواند بفهمد.

اینجا خدای سبحان منت گذاشته است بر ما و نشان داده است که این جریان با جریانات آینده که مثل غدیر است، که مرز اسلام و ایمان تغییر می‌کند، کف ایمان و اسلام می‌آید بالاتر که با این قبول دارد محقق می‌شود، می‌گوید این مرتبط با اوست. لذا در جریان صلح حدیبیه یک ابتلاء و امتحانی بود که هر کسی از پس این امتحان نتوانست از ابتدا بربیاید. لذا بعدی‌ها توبه کردند و از پیغمبر عذر خواهی کردند که شک درشان ایجاد شد، اینجا تشکیک کردند. به راحتی نپذیرفتند. بعد از اینکه این آثارش آشکار شد برای آن‌ها معلوم شد که چه باید می‌کردند و کوتاهی کردند.

ان شاء الله خدای سبحان به ما قدرت بدهد که بفهمیم اعمالمان چقدر ارتباط با اعمال دیگرمان دارد، هیچ عملی از من گسسته از اعمال دیگرم نیست. اگر بفهمیم که هر عملی چقدر ارتباط با اعمال دیگر پیدا می‌کند، همه آن‌ها را می‌تواند یک مرتبه بالا ببرد یا نعوذ بالله اگر معصیت است همه اعمال گذشته من را همین عملی که امروز انجام دادم پایین بیاورد، چون اعمال حی و زنده هستند، اینطور نیست که در بایگانی و قفسه باقی مانده باشند، مشغول عمل و اثر هستند. هر عملی که من سالیان گذشته هم انجام دادم همین امروز حی است و صاحب اثر است. و عمل امروز من او را آبیاری می‌کند، قدرت بیشتر می‌دهد، یا آب را برای او قطع می‌کند، سم به پای او می‌پاشد، اگر عمل معصیت است آن را می‌خشکاند، حبط عمل از این سنخ است که پیش می‌آید.

#زنده_بودن_اعمال_در_جان_انسان

#پیوستگی_و_ارتباط_اعمال

#حبط_عمل

ان شاء الله خدای سبحان ما را یاری کند قدر هر عملی که جلو راه مان قرار می‌گیرد به خصوص این عمل اقامه دین که در این حاکمیت جمهوری اسلامی به پا شده است، به خصوص جریان محور مقاومت که امروز به عنوان اقامه دین قد علم کردند تا حقیقت پرچم توحید را گسترش بدهند، قدردان باشیم و خودمان را شریک بکنیم در این عمل، به هر صورتی که می‌توانیم. حتی به این مقدار که دعاگوی محور مقاومت باشیم تا اگر صحنه عمل باز شد آماده جان فشانی هم باشیم.

و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

-رابطه صلح حدیبیه با غدیر را متوجه نشدیم.

بیعت رضوان در صلح حدیبیه محقق شد زیر آن درخت. با پیغمبر یک بیعت مجدد کردند که یک تمرینی بود برای اینکه بیعت‌ها مرتب باشد که لازم است رهبری دائما مورد پشتیبانی باشد. آنجایی که جریان غدیر پیش آمد یک بیعت جدیدی بود. پیغمبر ایستاد، منتظر شد تا همه بیعت بکنند با امیر المومنین علیه السلام. یعنی خود این حقیقت بیعت مجدد که صلح حدیبیه تمام کار نبود، بلکه بیعتش و نتایجش نتیجه او بود.

-قبله چطور مرتبط شد؟

جریان قبله تغییر ولایت مردم از جریان قبله یهود به قبله واحد بود. یعنی مرتبه‌ای هم که متعلق به دین موسوی بود از این‌ها جدا شد. چون آن‌ها منت می‌گذاشتند. این‌ها مستقل شدند.

همانطور که در جریان قبله مأیوس شدند یهودی‌ها از اینکه تبعیت آن‌ها بشود، در جریان غدیر آیه نازل شد که الیوم یئس الذین کفروا من دینکم. حالا که این خالص سازی صورت گرفت، مأیوس شدند از اینکه شما تابع آن‌ها باشید.

یعنی جدا شدن از هر مرتبه‌ای از تبعیت دشمن که یک مرتبه عظیمی باشد، یک مرتبه به ولایت نزدیک شدن است. این‌ها خودش یک بخث خیلی زیبایی را دارد. تا به نهایتش می‌رسد که اوج ولایت است.

#هر_مرتبه_جدا_شدن_از_تبعیت_دشمن_نزدیک_شدن_به_ولایت_است