جلسه 1011 19/09/1403
سلام علیکم و رحمة الله
بسم الله الرحمن الرحیم
اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَى آبَائِهِ فِي هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِي كُلِّ سَاعَةٍ وَلِيّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِيلًا وَ عَيْناً حَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِيهَا طَوِيلا
إنشاءالله از یاران و یاوران و بلکه سرداران حضرت باشیم صلواتی سرداری مرحمت کنید.
در محضر آیه اول سوره نساء که بودیم ذیل فراز شریف آیه که
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحَامَ
که خدای سبحان رحم و صله رحم را در کنار تقوای خودش قرار داد، یعنی اتقوا الله، هم تقوای الهی را، هم اتقوا الارحام، تقوای ارحام را در کنار تقوای الله قرار داد. عظمت صله رحم و روابط رحمی را در اینجا بیان کرد که این صله و مواصله مواصله با خدای سبحان است که اگر کسی با رحمش مواصله و رفت و آمد بکند، این حقیقت رفت و آمد با خدا را تسهیل کرده است و محقق کرده است و آن نتیجه را به دنبال آورده است. حالا اگر مؤمن است و باور به این دارد که نتایج زیادی در کمالات دنیا و آخرت او ایجاد میشود. و اگر مومن نیست و باور به خدا ندارد، همین مقدار وقتی این نسبت به رحم وصول باشد، رفت و آمدش زیاد باشد، گشایش امور دنیا را به دنبال دارد. پس اثرش فقط موکول به ایمان به خدا نیست. بلکه اگر ایمان به خدا باشد اثر مضاعف میشود. و الا اگر ایمان به خدا نباشد، اثر در کار هست، ولی منحصر در دنیا میشود این اثر. چنانچه اثر دنیاییاش ثروت بیشتر بود، اثر دنیاییاش زیادت عمر بود، اثر دنیاییاش رفع مشکلات زندگی بود و امثال اینها که در روایات شریف ذکر شد.
تا حالا 41 روایت را در این مورد خواندیم که هر کدام کلیدی در مسئله بودند و آثاری داشتند.
42- شي، تفسير العياشي عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ الْمَرْءَ لَيَصِلُ رَحِمَهُ وَ مَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا ثَلَاثُ سِنِينَ فَيَمُدُّهَا اللَّهُ إِلَى ثَلَاثٍ وَ ثَلَاثِينَ سَنَةً
سه سال از عمرش باقی مانده بوده طبق اجلی که خدای سبحان برای او قرار داده بود، اما چون صله رحم کرد، خدا زیادت در عمر ایجاد میکند. این سه سال یازده برابر میشود، میشود 33 سال. عمرش از سه سالی که ازش بیشتر باقی نمانده بود و کسی هم خبر نداشت تبدیل شد به 33 سال. این برکت در عمر است. نه فقط زیادت کمی مادی باشد. بلکه یک نوع برکت در کارها و تسهیل در زندگی برایش مهیا میشود. و الا اگر کسی گرفتار است، 3 سالش بشود 33 سال، گرفتاریاش بیشتر میشود. برای این سودی ندارد. دائم از خدا میخواست عمرش را کم بکند. این اثرش این است که برای آن کسی که عمرش در گشایش است، گشایش بیشتر، اگر گرفتار است، رفع گرفتاری، اگر مریضی دارد رفع مرض. در هر کدام مناسب خود آنها این اجابت و گشایش در دنیا محقق میشود.
مقابلش هم همینطور.
وَ إِنَّ الْمَرْءَ لَيَقْطَعُ رَحِمَهُ وَ قَدْ بَقِيَ مِنْ عُمُرِهِ ثَلَاثٌ وَ ثَلَاثُونَ سَنَةً فَيَقْصُرُهَا اللَّهُ إِلَى ثَلَاثِ سِنِينَ أَوْ أَدْنَى.
کسی اگر اهل قطع رحم باشد، با ارحامش قطع رابطه کرده باشد، سی و سه سال از عمرش باقی مانده بود، به سه سال یا کمتر تبدیل میشود این. قطع رحم عمر را کم میکند. این به عنوان یک اصل کلی است.
#تاثیر_صله_و_قطع_رحم_در_ازدیاد_و_نقص_عمر
قَالَ الْحُسَيْنُ وَ كَانَ جَعْفَرٌ يَتْلُو هَذِهِ يَمْحُوا اللَّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْكِتابِ.
43- جا، المجالس للمفيد أَحْمَدُ بْنُ الْوَلِيدِ عَنْ أَبِيهِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ ابْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ عَطِيَّةَ عَنِ الْحَذَّاءِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: فِي كِتَابِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع ثَلَاثُ خِصَالٍ لَا يَمُوتُ صَاحِبُهُنَّ حَتَّى يَرَى وَبَالَهُنَّ
سه خصلت است که صاحبش نمیمیرد تا اینکه در همین دنیا وبالش را میچشد. یعنی موکول به آخرت فقط نمیشود. آغاز عذابش از همین دنیاست.
الْبَغْيُ
کسی که اهل ستم باشد، به حقوق خودش راضی نیست، به حقوق دیگران تجاوز میکند. گاهی یک نفر است به حق دیگری تجاوز میکند. گاهی یک نفری است به لحاظ شخصیت حقوقی که دارد و مسئولیتی که دارد تجاوز به حقوق دیگران میکند و رعایت نمیکند. به لحاظ جایگاهی که دارد انصاف را نسبت به رعیتش رعایت نمیکند. این بغی است و تجاوز از حد است، به حد خودش راضی نیست.
ممکن است کسی رانت خواری اقتصادی بکند، این هم بغی است. یک خبری دارد، جایی دستش میرسد، کاری میکند که برای دیگران این مقدور نیست. چون آن علم و اطلاع و رابطه را ندارند. این بغی است. بغی اثرش این است که در همین دنیا اثرش ظاهر میشود. خدا این را فقط به آخرت واگذار نمیکند. چون این هم یک نحوه قطع رحم است. چون انسان برای انسانهای دیگر که باید برایشان ارزش قائل باشد و احترام قائل باشد، حقوقی قائل باشد، این حقوق را ضایع کرده و قطع کرده. خدای سبحان کسی که حقوق دیگران را رعایت نمیکند به عنوان قاطع رحم میشمارد. رحم مراتبی داشت، یک مرتبه رحم رحمی بود که از جهت خونی با هم نسبت داشتند. یک مرتبه رحم رحم ولایی بود. یک مرتبه از رحم رحم الهی بود. یک مرتبه از رحم هست که از اینها پایینتر است و آن رحم انسانی است که انسان با بقیه انسانها بنو ام و اب واحد، روایت میفرماید. همه انسانها فرزندان یک پدر و مادر هستند و اگر به حق هم تجاوز بکنند مثل جایی است که قطع رحم کرده است. بغی بر رحم کرده است. ستم و تجاوز به حقوق دیگران هم یک مرتبه از ستم و تجاوز به حق رحم است.
#بغی
#مصادیق_بغی
#پایین_ترین_مرتبه_رحم
وَ قَطِيعَةُ الرَّحِمِ وَ الْيَمِينُ الْكَاذِبَةُ
قسم دروغ قطع رحم الهی است. یعنی انسان با خدا قطع کرده است. قسم به خدا برای کسی که دارد این قسم را میشنود یعنی من صادق هستم و صدق میگویم. کسی که به خدا قسم میخورد کأنه مثل کسی است که بهترین و محبوبترین شخصی را که دارد واسطه قرار داده است برای قبول حرفی که میزند و آن واسطه را که خدا قرار داده مورد کذب قرار بدهد، و دروغ باشد. این دروغ قطع رحم الهی است. یمین کاذب قطع رحم با خداست. قطع رحم با خدا، قطع رحم با فامیل، قطع رحم با دیگران، این سه هر سه ملاکش واحد است، لذا نتیجهاش هم واحد است. نتیجهاش این است که عقابش از دنیا آغاز میشود. چون این شدتش زیاد است… بعضی از عذابها شدتش زیاد است و باید از دنیا شروع بشود.
#قسم_دروغ_و_قطع_رحم_الهی
#سرعت_عقاب_در_بغی_و_قسم_دروغ_و_قطع_رحم
#عقاب_دنیایی_در_بغی_و_قسم_دروغ_و_قطع_رحم
وَ إِنَّ أَعْجَلَ الطَّاعَةِ ثَوَاباً
آنچه از جهت طاعت سرعت در پاداش دارد، در بین همه طاعتها کدام طاعت از همه بیشتر سرعت جزا دارد که تا انجام بدهی نتیجهاش آشکار بشود؟ صله رحم است. هر دو اعجل هستند. منتها آن اعجل عقابا است، به سرعت عقابش آشکار میشود، این اعجل ثوابا است، به سرعت نتیجهاش آشکار میشود که طاعت الهی است.
لَصِلَةُ الرَّحِمِ إِنَّ الْقَوْمَ لَيَكُونُونَ فُجَّاراً
اهل دین نیستند. فاجر هستند.
فَيَتَوَاصَلُونَ فَتَنْمِي أَمْوَالُهُمْ وَ يُثْرُونَ
اموالشان رشد میکند و ثروت پیدا میکنند. یعنی صله رحم کاری فقط به ایمان ندارد. فقط دائر مدار ایمان نیست.
کسی که غیر مومن و غیر صالح باشد هم برایش ثروت و مال زیاد ایجاد میشود.
#سرعت_ثواب_در_صله_رحم
#ثواب_دنیوی_صله_رحم
#اشتراک_اتقیاء_و_فجار_در_آثار_وصل_و_قطع_رحم
وَ إِنَّ الْيَمِينَ الْكَاذِبَةَ وَ قَطِيعَةَ الرَّحِمِ تَدَعُ الدِّيَارَ بَلَاقِعَ عَنْ أَهْلِهَا.
این بیان خیلی بیان عالی است. قسم دروغ و قطع رحم باعث میشود شهرها از سکونت و عمران کم بشوند و خالی بشوند. یعنی یک طوری میشود که روابط ضعیف میشود، گسستها زیاد میشود ارتباطات کم میشود، هجرتها و دور شدن از هم زیاد میشود. لذا شهرها آبادتر نمیشود. بلکه گسستها بیشتر میشود. گاهی میبینید خیلی هم جمعیت زیاد شده است، اما وقتی ارتباط نیست این هم نحوهای از بلاقع عن اهلها است. خالی از اهل شدن است. چون روابط نیست. آپارتمان نشینیهایی که همسایه از همسایه خبر ندارد. اصلا هیچ آشنایی ندارد. این هم نحوهای از بلاقع من اهلها است. چون ارتباط نیست این افراد کنار هم نیستند و با هم اتصالی ندارند. این عدم اتصال باعث میشود این شهر در برابر خطرات بی دفاع است. وقتی در شهری افراد با هم مرتبط نیستند، هر خطری که پیش میآید، چون افراد گسسته هستند و مدافع هم نیستند، این شهر نسبت به خطرات چه نسبت به افراد و چه نسبت به کل آن شهر بلا دفاع باقی میماند. یک دفعه تسلیم میشود. مثلا یک دفعه وقتی حمله شد به سوریه، چون شهرها ارتباطات نداشتند و گسست اجتماعی بود، بلا فاصله تسلیم میشوند و ارتباطی برایشان نیست.
#قطع_رحم_و_خالی_شدن_شهرها_از_سکونت_و_عمران
#تاثیر_صله_رحم_در_بقاء_شهرها_و_آبادیها
در دنباله در روایت دیگری این را اضافه میکند:
44- ين، كتاب حسين بن سعيد و النوادر ابْنُ مَحْبُوبٍ مِثْلَهُ وَ زَادَ فِي آخِرِهِ وَ يَنْقُلُ الرَّحِمَ وَ إِنَّ فِي انْتِقَالِ الرَّحِمِ انْقِطَاعُ النَّسْلِ.
رحمها از هم دور میشوند، هجرت میکنند. پیش هم نمیمانند. هیچ کدام پیش هم باقی نمیمانند. وقتی رحمها از هم دور شدند، نسلها دیگر منقطع میشود. افراد وقتی کنار هم هستند سرعت نسل هم بیشتر است. چون به هم کمک میدهند. هوای همدیگر را دارند. اما اگر کسی جدا بود، در جایی غریب بود، بچه هم که میخواهد بیاورد میبیند اینجا کمک کاری ندارد، اگر مشکلی پیش بیاید کسی کمکش نیست.
نشان میدهد که مطلوب در نگاه الهی این است که افراد و رحمها سعی کنند با هم همراهی داشته باشند. در یک شهر بودن و یک جا بودن، هم نشینی با هم فقط این نیست که رفت و آمد داشته باشند، هم نشینی است که کنار هم بودن را به دنبال میآورد. و این کنار هم بودن برکات زیادی دارد.
لذا هر جایی که کنار هم بودن و ارتباطات و پیوستگیها شدت داشته باشد، آن شهر آبادتر است از منظر الهی و کثرت نسلش بیشتر میشود. خود بودن کنار هم یک نحوهای از صله رحم است. پس صله رحم فقط به رفت و آمد نیست. رفت و آمد از مظاهرش است. بودن کنار هم مطلوب است.
این حرف زیبایی است که در بحثهای قبلی این اشاره نبود که غیر از رفت و آمد، بودن کنار هم هم مطلوبیت دارد.
#مطلوبیت_کنار_هم_زندگی_کردن_ارحام
#صله_رحم_و_کثرت_نسل
#قطع_رحم_و_مهاجرت_ارحام_و_انقطاع_نسل
45- نجم، كتاب النجوم عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ فِي كِتَابِ الدَّلَائِلِ بِإِسْنَادِهِ إِلَى مُيَسِّرٍ قَالَ:: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا مُيَسِّرُ
3-4 روایت است که امام صادق علیه السلام به میسر که یکی از یارانش است، چندین بار و چندین جلسه این مسئله را فرمودند که
قَدْ حَضَرَ أَجَلُكَ غَيْرَ مَرَّةٍ
میسر، اجل تو تا به حال چندین مرتبه رسیده بود، نه یکبار و نه دو بار
كُلَّ ذَلِكَ يُؤَخِّرُكَ اللَّهُ بِصِلَتِكَ رَحِمَكَ وَ بِرِّكَ قَرَابَتَكَ.
اجل تو تاخیر افتاد و تو هنوز زنده ای با اینکه اجلت رسید. امام میفهمد اجل مسمی هر کسی کی است، ما نمیفهمیم، اما امام میفهمد و میبیند، ولی هر بار اجل تو تاخیر افتاد و باعث شد تو زنده باشی.
علت تاخیر هم نیکی با فامیل و صله رحمت بود.
#صله_رحم_و_ازدیاد_عمر
46- كش، رجال الكشي ابْنُ مَسْعُودٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ مُيَسِّرٍ عَنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ: قَالَ لِي يَا مُيَسِّرُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ وَصُولًا لِقَرَابَتِكَ
فکر میکنم تو خیلی صله رحمت قوی است
قُلْتُ نَعَمْ جُعِلْتُ فِدَاكَ لَقَدْ كُنْتُ فِي السُّوقِ وَ أَنَا غُلَامٌ وَ أُجْرَتِي دِرْهَمَانِ وَ كُنْتُ أُعْطِي وَاحِداً عَمَّتِي وَ وَاحِداً خَالَتِي
من نوجوان و جوان که بودم کار میکردم، روزی دو درهم اجرت من بود. دو درهم را که میگرفتم، یک درهم را میدادم به عمهام و یک درهم را میدادم به خاله ام. همه دو درهمی که کار میکردم، خرج اینها میکردم.
فَقَالَ أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ حَضَرَ أَجَلُكَ مَرَّتَيْنِ كُلَّ ذَلِكَ يُؤَخَّرُ.
دوبار اجل تو رسیده بود ولی تو هنوز زندهای و مشغول عمل هستی و حیات داری. از جوانی و نوجوانی وصول بوده است.
#صله_رحم_و_ازدیاد_عمر
47- كش، رجال الكشي إِبْرَاهِيمُ بْنُ عَلِيٍّ الْكُوفِيُّ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ يُونُسَ عَنْ حَنَانٍ وَ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ مُيَسِّرٍ قَالَ: دَخَلْنَا عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ ع وَ نَحْنُ جَمَاعَةٌ فَذَكَرُوا صِلَةَ الرَّحِمِ وَ الْقَرَابَةِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع يَا مُيَسِّرُ أَمَا إِنَّهُ قَدْ حَضَرَ أَجَلُكَ غَيْرَ مَرَّةٍ وَ لَا مَرَّتَيْنِ كُلَّ ذَلِكَ يُؤَخَّرُ بِصِلَتِكَ قَرَابَتَكَ.
48- ضه، روضة الواعظين قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع أَحْسِنْ يُحْسَنْ إِلَيْكَ
اگر احسان کردی، خوبی کردی، این خوبی باعث میشود دیگران هم به تو خوبی بکنند. یعنی خوبی کردن من، فقط خوبی کردن من نیست. بلکه سنت گذاری برای خوبی کردن است. من با خوبی که میکنم دیگری هم به من خوبی میکند. خوبی که دیگری به من میکند، غیر از اینکه نفعی برای من دارد که به من خوبی کرده است، او را هم رشد داده و بزرگ کرده که اهل خوبی کرده است. اگر من این کار را نکرده بودم او هم موفق به خوبی نمیشد و مقصرش من بودم. اگر توفیق پیدا کردم در اینکه به دیگری خوبی کنم، سنت خوبی کردن را توسعه دادم. آن فرد هم وقتی به من خوبی کرد، فقط به من خوبی نمیکند، وقتی کسی به او خوبی کرد یاد میگیرد به دیگران هم خوبی بکند، هر کس دیگری را هم که او خوبی بکند جزء عمل من محسوب میشود.
ببینید چقدر روحیه اجتماع را تغییر دادن و مذاق اجتماع را به صورت نیکو در آوردن چقدر زیباست. تو یک کار کردی، ظاهر این است که به این خوبی کردی، اما باعث شدی روح این هم تلطیف بشود. تلطیف روح این باعث شد این به چندین نفر دیگر در اثر خوبی تو خوبی بکند. همه اینها عمل تو میشود، نتیجه کار تو میشود. غیر از اینکه به تو خوبی خواهد کرد، به دیگران هم که خوبی میکند، اینها هم جزء عمل توست.
پس انسان یک موقع یک عمل خوب را از دست میدهد، فقط یک عمل را از دست نداده است. بابی از عمل را از دست داده است.
اگر آدم این را ببیند، یک عمل از دست دادن خیلی برایش حسرت آمیز میشود و شوقش به هر عمل خیلی شدید میشود. چون میداند فقط یک عمل نیست. بلکه این ممکن است از دنیا برود و تمام بشود باب عملش و بسته بشود، اما به کسانی که احسان کرده بود و خوبی کرده بود، حسن خلق داشت، هر کاری که کرده بود و اثر گذاشته بود، آنها ادامه میدهند عمل این محسوب بشود و باب عمل این ادامه دارد.
#ثمره_احسان_به_دیگران
#احسان_به_دیگران_و_شریک_شدن_در_اعمال_آنان
#احسان_و_گشایش_باب_خیر
ارْحَمْ تُرْحَمْ
اگر دیگران را مورد رحمت قرار دادی، آنها هم یاد میگیرند وجودشان رحیم میشود و تو را مورد رحمت خودشان قرار میدهند.
قُلْ خَيْراً تُذْكَرْ بِخَيْرٍ
در مورد دیگران همیشه تفأل به خیر بزن، حرف خوب بزن، یعنی نقائصشان را نبین، بلکه خوبیهایشان را ببین. وقتی صحبت از کسی میشود، ذکر خوبیهایی دیگران را بکنید در مجالستان، نه ذکر بدیها را، اگر این کار را کردی، تو هم که جایی نیستی، وقتی یاد تو میشود همه ذکر خیر میکنند از تو. و این ذکر خیر فقط به عنوان یک خوب گفتن نیست، بلکه باعث میشود خدا هم وقتی مومنان شهادت به خوبی کسی بدهند، مورد رحمت و مغفرت قرار میدهد. اگر عدهای بگویند عجب آدم خوبی بود، خدا رحمتش کند، همین مقدار، حتی اگر درونت هم بد بوده، ولی ظاهر را رعایت کردی، اگر مومنان شهادت به خوبی بدهند، خدا میگوید چون مومنان شهادت به خوبی دادند، من تو را مورد مغفرت و رحمت و خیر قرار میدهم. لذا میگوید همیشه ذکر خیر دیگران را بکن تا ذکر خیر تو در بین دیگران سرایت پیدا بکند.
#اثر_یادکردن_از_دیگران_به_نیکی
#راه_به_نیکی_یاد_شدن_نزد_مردم
صِلْ رَحِمَكَ يَزِدِ اللَّهُ فِي عُمُرِكَ.
با رحمت وصول باش تا خدای سبحان هم در عمرت زیادت ایجاد کند.
#صله_رحم_و_ازدیاد_عمر
وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص رَأَيْتُ فِي الْمَنَامِ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِي يُكَلِّمُ الْمُؤْمِنِينَ فَلَا يُكَلِّمُونَهُ فَجَاءَهُ صِلَتُهُ لِلرَّحِمِ
در خواب دیدم یک نفری را که از امت من بود، با مردم حرف میزند، اما کسی با او حرف نمیزند. صله رحمی که در دنیا داشت آمد شهادت داد:
فَقَالَ يَا مَعْشَرَ الْمُؤْمِنِينَ كَلِّمُوهُ
با این حرف بزنید.
فَإِنَّهُ كَانَ وَاصِلًا لِرَحِمِهِ فَكَلَّمَهُ الْمُؤْمِنُونَ وَ صَافَحُوهُ وَ كَانَ مَعَهُمْ.
صله رحم باعث شد این روابط اجتماعیاش قوی بشود. ارتباطات دیگران با او قوی بشود. کسی که در فامیل میتواند روابط صحیح برقرار بکند، خدای سبحان روابط اجتماعی این را در جامعه سهل و راحت قرار میدهد. همین صله رحمش باعث میشود تا مردم با او وصول باشند. نه فقط رحمش با او وصول هستند، بلکه مردم هم با او وصول باشند. نظام اجتماعیاش هم موفقیت آمیز میشود. وقتی دیگران شوق به گفگتوی با این پیدا میکنند، این خودش موفقیت برای شخص است که میتواند این را تاثیر گذار و موفق بکند. گاهی شخص خیلی هم بلد است، حراف است، اما حرفش نمیگیرد. خوب بلد است حرف بزند، اما کسی خوشش نمیآید از این. اما کسی خیلی ظاهرش نجیب است و وقار دارد، اهل زیاد حرف زدن هم نیست، اما مردم خیلی دوستش دارند. این فقط مربوط به بلاغت و گفتگوی ظاهری نیست. این هیبت و کاری است که خدا ایجاد میکند.
میفرماید تو امر من را اطاعت کن، وصول به رحمت باش، من دلهای مردم را به سمت تو و ارتباط مردم را به طرف تو سهل میکنم، روابط اجتماعی را برای تو موفقیت آمیز قرار میدهم. این هم خیلی زیباست.
این آثار را اگر انسان باور کند و در جامعه برایش فرهنگ سازی بکند، نه فقط شخصی نگاه بکند، بلکه دنبال این باشد که این را توسعه بدهد، اگر شما گفتی و دیگری هم این را عمل کرد، این به عنوان وصول بودن شما هم حساب میشود. شما گفتی، فرهنگش را ترویج کردی، دیگری عملش را انجام داد، آن عمل دیگری هم میشود عمل تو. پس ما به عنوان کسانی که میخواهیم قال الباقر و قال الصادق علیهما السلام را داشته باشیم، باید ترویج این فرهنگ را هم داشته باشیم، هم عملا و هم قولا. کلام اینها را به مردم برسانیم. نشان بدهیم چقدر باور به این نگاه و کلمات انسان و جامعه را موفق میکند.
کان معهم هم در آخر روایت خیلی زیباست. یعنی در نظام اجتماعی کاملا وزن دارد. مع الاجتماع است. در اجتماع وزین است. سبک نیست که دنباله رو باشد. معیت دارد در اجتماع.
#صله_رحم_و_تقویت_روابط_اجتماعی_فرد
#فرهنگ_سازی_صله_رحم_مرتبهای_از_صله_رحم
49- ين، كتاب حسين بن سعيد و النوادر ابْنُ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ عُثْمَانَ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ تُزَكِّي الْأَعْمَالَ
این روایت 5 خاصیت صله رحم را میشمارد.
اگر زکاء را به معنای رشد بگیریم عیبی ندارد. به معنای طهارت هم بگیریم مانعی ندارد. اعمال را پاک میکند یا نمو ایجاد میکند. پاک کردن بگیریم بهتر است چون بعدیاش نمو را دارد مطرح میکند.
وَ تُنْمِي الْأَمْوَالَ
اموال را زیاد میکند، رشد میدهد. مال انسان بیشتر میشود. اینها هم در نظام عقلایی سازگار است و هم در نظام تعبدی الهی.
در نظام عقلایی هم این روابط باعث میشود که پول این قدرت حرکت بیشتری پیدا میکند. نتیجه بیشتری پیدا میکند.
وَ تُيَسِّرُ الْحِسَابَ
حساب انسان را در روز قیامت ساده میکند. یعنی بسیاری از معضلات حساب رسی با این تسهیل میشود. از اثر صله رحم این است که همانطور که در دنیا آثاری دارد، آخرتیاش هم این است که حسابرسی اعمال راحت میشود. وقتی کسی تنهاست، خود تنها بودن… مثلا یک جایی که انسان غریبه است یک طوری رفتار میکند، یک جایی که در ملأ و معرض آشنایی دیگر است رفتارش حساب شدهتر است. میداند ارتباطات دارد، میشناسند او را. بیشتر مراقب رفتارش است. مراقب است به کسی آسیبی اذیتی از جانب او نرسد. خود این نحوهای از محاسبه عمل است که از اینجا شروع میشود، خدا میفرماید چون این از اینجا شروع کرد، من حساب این را ساده قرار میدهم در آنجا. ملکات ایجاد میشود. یک قدری را این اینجا ایجاد کرد. اما من ملکه را توسعه میدهم.
وَ تَدْفَعُ الْبَلْوَى
بلا از او مندفع میشود. بلاها و ابتلاها که سر راه او بود و قرار بود محقق بشود، مثل صدقه که تدفع البلا، مثل دعا که تدفع البلا، صله رحم هم تدفع البلاء. نحوهای از صدقه و دعاست.
وَ تَزِيدُ فِي الْعُمُرِ.
#صله_رحم_و_ازدیاد_اموال
#صله_رحم_و_تسهیل_حسابرسی_روز_قیامت
#صله_رحم_و_دفع_بلا
روایت 50 هم نکته جدید دارد
50- ين، كتاب حسين بن سعيد و النوادر عَلِيُّ بْنُ إِسْمَاعِيلَ التَّمِيمِيُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ طَلْحَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ إِنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِيَّ ص فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ لِي أَهْلًا قَدْ كُنْتُ أَصِلُهُمْ وَ هُمْ يُؤْذُونِّي
من فامیلهایی دارم که من با آنها مواصله دارم، اما آنها من را اذیت میکنند. مواصله من مانع اذیت آنها نشده است. من را آزار میدهند.
وَ قَدْ أَرَدْتُ رَفْضَهُمْ
من هم قصد کردم آنها را رها بکنم و ترک بکنم.
فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَنْ يَرْفُضَكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً
اگر تو هم این کار را کردی خدا همه تان را رها میکند. قطع رحم، قطع رحم الهی را به دنبال دارد. اگر تو با رحمت قطع کردی، حتی رحمی که آزارت میدهد قطع رحم الهی محقق میشود. یعنی مجوز نیست قطع رحم بکنی. بله ممکن است انسان در روابطش کاری بکند که کمتر اذیت بشود. مثلا اگر 4-5 ساعت مینشست در خانهشان و به اینجا کشیده میشد، حالا نیم ساعت بنشین که به اینجا کشیده نشود. تا خوش و بش اولی را دارید، به حرف و حدیثهای بعدی کشیده نشود. عیبی ندارد این مقدار، اما مجوز قطع رحم نیست.
اگر هفتهای سه بار میرفت مثلا، حالا هفتهای دوبارش کرد عیبی ندارد، اما قطع رحم نباید بکند. اگر سه بار را دوبار کرد، یک بارش را تلفن زد، عیبی ندارد. قطع رحم صورت نگرفته است.
قطع رحم بین فامیل باعث میشود خدا از ان سان قطع بکند رابطهاش را. قطع رحم الهی با قطع رحم طینی نسبت دارد. قطع این با قطع آن همراه است، چنانچه وصلش با وصل آن همراه است.
#لزوم_صله_رحم_ولو_با_قطع_طرف_مقابل
قَالَ وَ كَيْفَ أَصْنَعُ قَالَ تُعْطِي مَنْ حَرَمَكَ وَ تَصِلُ مَنْ قَطَعَكَ
هر کسی تو را محروم میکند، تو به او عطا کن. یک کسی مانع میشود که تو دستت به یک ثروتی یا کاری یا چیزی برسد. میگوید تو هم با او همین کار را نکن. بلکه تو کمک بکن. اینجا خیلی سخت است. یک کسی آدم را اینطور اذیت کرده باشد، بفرمایند او تو را محروم کرد، اما تو به او اعطا کن.
-اگر باعث بد عادت شدن او بشود چی؟
امیر مومنان علیه السلام خیلی آن تعبیر بلند است که صل من قطعک، میفرمایند با کسی که با تو قطع کرده است مواصله کن، با کسی که تو را محروم کرده، اعطا کن، با کسی که تو را اذیت کرده خوبی کن، کأنک له عبد. مثل اینکه عبد او باشی. دارد عبودیت الهی را اینجا تمرین میدهد، که انسان شرح صدر پیدا کند.
آنجا میفرماید بله، اگر در جایی… منتها ما این بله اگر در جایی را اصل قرار میدهیم، استثنائی را که حضرت میفرمایند گاهی ممکن است اینطوری بشود را اصل قرار میدهیم. ما میگوییم اصل این است که اینطوری است، خلافش را دلیل میخواهیم. حضرت میفرمایند بله، گاهی ممکن است یک جانی آنقدر عائق باشد و بد شده باشد که اگر به تو بدی کرد تو به او خوبی کردی، قطع کرد تو به او وصول بودی، او مریضتر بشود در این کار. برای اینکه جلوگیری از مریضتر شدنش بکنی، تو هم تا حدودی رعایت بکن که اینطور نشود. ما میگوییم نه، اگر کسی قطع کرد حتما اگر من این کار را بکنم پر رو میشود. روایت میفرماید این استثناء است. مردم جانشان نسبت به احسان تاثیر میپذیرد. ممکن است بلافاصله هم تا تو به او احسان کردی برنگردد و با خوبی و خوشی تمام بشود. نه. ممکن است طول بکشد. اما قطعا در وجود شخص اثر خودش را میگذارد هر چند ممکن است اثرش دیرتر ایجاد بشود.
در یک روایت دیگر داشت که اگر کسی با انسان قطع کرد و این هم با او قطع کرد، خدا میگوید عملهای هیچ کدامتان را قبول نمیکنم. آن شخص سوال میکند که او قطع کرده است. من چه گناهی کردم؟ میفرمایند تو چرا قدم برنداشتی برای اصلاح؟ تا وقتی تو قدم برنداری برای اصلاح تو هم مثل او هستی و عمل هیچ کدام قبول نمیشود. مقصر نبوده است، اما نباید بگذارد که این قطع صورت بگیرد. اگر او را برادر خودت دیدی، اگر او را هم خودت دیدی، اگر بدن انسان یک جایی آسیبی ببیند عضوی ازش، آیا در صدد اصلاح آن عضو بر میآید یا نه؟ با مهربانی؟ بر میآید دیگر. این نگاه را ببین که آن کسی که با تو قطع کرده است، آن هم عضوی از اعضای بدن شماست که با هم مرتبط هستید. همه کالجسد الواحد هستید، در روایت میفرماید. این توسعه من است که من انسان بزرگ میشود. بقیه را با خودش یکتا میبیند. اعضا و جوارح یک بدن میبینند همدیگر را.
میبیند اگر او دارد اشتباهی میکند، این نمیگوید به من چه. بلکه این است که او هم مثل دست من است که الان آسیب دیده است. رهایش بکنم عفونت بیشتر میشود. چه کنم که عفونت بیشتر او همه وجود من را فرا نگیرد. دست من است. باید با آن مدارا بکنم.
اینجا میپرسد که چکار بکنم با کسی که من را اذیت میکند؟ حضرت میفرمایند آنکه تو را محروم کرده و اذیتت کرده، تو به او عطا کن. کسی که با تو قطع کرده، تو وصول باش.
#خوبی_کردن_به_کسی_که_بدی_کرده_است
#افراد_جامعه_مانند_اعضای_بدن_در_حفظ_و_ارتباط_با_یکدیگر
وَ تَعْفُو عَمَّنْ ظَلَمَكَ
اگر به تو ظلم کرده است، تو عفو کن. خیلی سخت است. جامعه اگر اینها باور بکند چه میشود؟
فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ كَانَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَكَ عَلَيْهِمْ ظَهِيراً
اگر تو این کار را کردی در این مواقع، آنجا که خوبی میکند خوبی بکنی که مطابق اصل است. آنجایی که او به تو میبخشد تو هم به او میبخشی، او کمک میکند تو هم به او کمک میکنی، مطابق با اصل است. همه مردم اینطوری هستند. اما آنجا کسی که میخواهد یک رشد ویژه داشته باشد، جایی است که او قطع میکند این وصول است. او ظلم میکند این عفو است. این باعث میشود وجود این آماده بشود از عفو و رحمت و وصلت خدا بهرمند بشود. این وجود شرح صدر پیدا کرده است.
تمام این روایات دارد رابطه با رحم را گره میزند به رابطه با خدا، دائما. اگر این کار را کردی به تو قدرت میدهد که بر آنها که رفتار بد داشتند غلبه کنی، یعنی رفتار خوب بینتان راه بیوفتد. ظهیرا به این معنا نیست که تو را مسلط بر او میکنم. یعنی خوبیهای تو را توسعه میدهم. و الا انسان که نمیخواهد بر دیگران سلطه پیدا بکند. بگوید این کار را میکنم تا سلطه پیدا کنم. این نگاه غلط است. ظهیر بودن یعنی رفتار غلط آنها محو میشود. رفتار آنها تبدیل به رفتار خوب میشود.
-نمیخواهد بگوید آنها نمیتوانند به تو آسیب بزنند؟
آن هم جزئش است که آسیب هم نمیتوانند به انسان بزنند. خدای سبحان نمیگذارد جوری بشود که این از قبل آنها آسیبی ببیند. اما اصل این است که این آن رابطه را به گونهای ببیند که آنها این صفت خوب بینشان دارد توسعه پیدا میکند. آنها هم دارند به این صفت کشیده میشوند. لذا در روایات بعدی متعدد داریم، قبلا هم داشتیم، که وقتی این کار را کرد حتی کسی که پدر و مادرش با او خیلی دشمن بودند و کینه داشتند، دید کم کم آنها ملائم شدند. منتها نه اینکه یکبار بکند و تمام بشود. بگوید من یکبار انجام دادم خیالم راحت شد. نه. تعبیر این است که تعطی تصل تعفو. نه یکبار. یعنی این خصلت تو بشود. این خصلت برای تو ملکه بشود. این اثر میگذارد. به یکبار معمولا اثر گذاشته نمیشود که انسان بگوید یکبار من انجام دادم، دیگر خودش میداند. نه، این صفت در وجود انسان محقق بشود، قطعا تاثیر در وجود آنها محقق خواهد شد.
#نصرت_الهی_در_گذشت_از_دیگران_و_نیکیکردن_در_پاسخ_بدی
قَالَ ابْنُ طَلْحَةَ فَقُلْتُ لَهُ ع مَا الظَّهِيرُ قَالَ الْعَوْنُ.
کمک میکند به تو. یعنی تو به قصد قربت این کار را میکنی، خدا اثر ایجاد میکند. این اثر باعث میشود او دست از این کارهایش بردارد. این صفت نیک در او هم محقق بشود.
اگر ما بدانیم این سنت گذاریها ریشه کنی آن جهات فاسد در وجود یک نفر، در یک نفر هم این محقق بشود، تا عمر دارد این فرد، این صفت که در وجودش که ریشه کن شده است اثرش دارد ظاهر میشود عمل من هم حساب میشود. آن وقت نمیدانیم انسان چقدر شوق پیدا میکند که اگر کسی بهش بدی کرد، دنبال این باشد که آنقدر خوبی بکند که این برگردد. عمر این بعد از این عمر این هم محسوب میشود. غیر از اینکه خود این فعل چه آثاری داشت برای خود این، اعمال او هم عمل این میشود.
حالا اگر کسی فرهنگ یک جامعهای را بتواند عوض کند، یعنی یک چیزی که در یک جامعه فرهنگ شده است، مثلا اسراف فرهنگ شده است، یک کسی آن قدر زحمت بکشد و کار فرهنگی بکند که فرهنگ اسراف اقلا در یک اقشاری از مردم راههایی را پیدا کند، کارهایی را بکند، ساختاری را شکل بدهد که این اصلاح بشود. تمام جاهایی که اثر اسراف عذاب الهی بود، همه اینها که برداشته میشود و تبدیل میشود به رحمت الهی، عمل این هم محسوب میشود.
پس کار اجتماع کردن، اینکه خدا الان به ما یک توانی داده است در نظام اجتماعی، میتوانیم ارتباطات اجتماعی بگیریم، روابط اجتماعی برقرار کنیم، دنبال این باشیم حرفی بزنیم و کاری بکنیم برای مردم که یک صفت خوب نهادیه بشود، یک فرهنگ خوب آنجا محقق بشود. در یک شهر یا روستا یا محله بتوانیم یک اثر خوب ایجاد بکنیم… خدا رحمت کند امام را میفرمود اگر رفتید در یک روستا، دیدید آداب خوبی هست، بدانید ممکن است حتی 100 سال پیش یک آدم خوبی اینجا ساکن بوده است، اثر فعل اوست هنوز. خودش نیست، اما هنوز اثر فعل او در فرهنگ این جامعه باقی است.
#نیکیکردن_در_پاسخ_بدی_سبب_توسعه_نیکیها
51- ين، كتاب حسين بن سعيد و النوادر ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْ يُونُسَ بْنِ عَفَّانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أَوَّلُ نَاطِقٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنَ الْجَوَارِحِ الرَّحِمُ
اول ناطق به لحاظ قرب است. اولیت در قیامت اعتباری نیست. اینجا یک کسی ممکن است زودتر بلند بشود و سوالش را بکند. اول بودن در اینجا اعتباری است. اگر کس دیگری زودتر بلند میشد او سوال میکرد. اما اول ناطق در قیامت اینطور نیست که یکی زرنگ باشد، زودتر بلند بشود این کار را بکند. کسی که مقربتر است اولین کسی است که ناطق است در آنجا. قرب سبب اول و دوم بودن است. مراتب قرب است. لذا اول ناطق یوم القیامة یعنی آن کسی که آنجا حرفش شامل بقیه مسئائل میشود و بقیه بعد از او حق دارند حرف بزنند، رحم است.
#اول_ناطق_در_روز_قیامت
يَقُولُ يَا رَبِّ مَنْ وَصَلَنِي فِي الدُّنْيَا فَصِلِ الْيَوْمَ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ
خدایا هر کسی در دنیا وصول بوده امروز تو با او وصول باش. اگر خدا با او وصول باشد یعنی صفات قهر الهی در کار نیست. یعنی جهنم و عذاب و عقاب و حساب و کتاب و که مظاهر صفات جلالی حق هستند برای این نیست. یعنی صفات جمالی خدا برای اوست.
و آنجا هم کسی حرف میزند اجابت است. حرفش فقط دعا نیست. آنجا حرف اجابت است.
وَ مَنْ قَطَعَنِي فِي الدُّنْيَا فَاقْطَعِ الْيَوْمَ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ.
اگر این قطوع رحم بود، تو هم با او قطع کن. اگر با او قطع کرد یعنی چی؟ یعنی صفات جلالی حق آنجا با این در کار میشود. اینها خیلی معارف عالی است. اگر انسان روایت را باور کرد باید کاملا در عمل انسان آشکار بشود.
#معنای_وصل_و_قطع_الهی
52- ين، كتاب حسين بن سعيد و النوادر النَّضْرُ عَنْ زُرْعَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ: الرَّحِمُ مُعَلَّقَةٌ بِالْعَرْشِ يُنَادِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ اللَّهُمَّ صِلْ مَنْ وَصَلَنِي وَ اقْطَعْ مَنْ قَطَعَنِي فَقُلْتُ أَ هِيَ رَحِمُ رَسُولِ اللَّهِ ص
آیا این چون رحم رسول خداست اول ناطق است، چون ارتباط با پیغمبر دارد و پیغمبر مقامش آنجا مقرب است؟
فَقَالَ بَلْ رَحِمُ رَسُولِ اللَّهِ ص مِنْهَا.
همه ارحام هستند، رحم رسول خدا هم از آن است. یعنی این فقط مربوط به رحم رسول خدا نیست. آن هم هست. پس هم رحم ولایی را شامل میشود و هم رحم طینی را شامل میشود.
#رحم_طینی_و_رحم_ولایی
وَ قَالَ إِنَّ الرَّحِمَ تَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِثْلَ كُبَّةِ الْمَدَارِ وَ هُوَ الْمِغْزَلُ فَمَنْ أَتَاهَا وَاصِلًا لَهَا انْتَشَرَتْ لَهُ نُوراً حَتَّى يُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ وَ مَنْ أَتَاهَا قَاطِعاً لَهَا انْقَبَضَتْ عَنْهُ حَتَّى يَقْذِفَ بِهِ فِي النَّارِ.
در روایت 53 میفرماید که روابط اجتماعی و فامیلی را حفظ بکنید. خطبه مفصلی است.
53- ين، كتاب حسين بن سعيد و النوادر عَلِيُّ بْنُ النُّعْمَانِ عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ عَنْ يَحْيَى بْنِ أُمِّ الطَّوِيلِ قَالَ: خَطَبَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع النَّاسَ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ لَا يَسْتَغْنِي الرَّجُلُ وَ إِنْ كَانَ ذَا مَالٍ وَ وَلَدٍ عَنْ عَشِيرَتِهِ
اگرچه خودش فرزندان و اموال دارد، ولی از عشیره خودش نبرد، احتیاج دارد.
وَ عَنْ مُدَارَاتِهِمْ وَ كَرَامَتِهِمْ وَ دِفَاعِهِمْ عَنْهُ بِأَيْدِيهِمْ وَ أَلْسِنَتِهِمْ هُمْ أَعْظَمُ النَّاسِ حِيَاطَةً لَهُ مِنْ وَرَائِهِ
عشیره انسان از همه مدافعیتشان نسبت به انسان در مواقع بحران بیشتر است.
وَ أَلَمُّهُمْ لِشَعَثِهِ وَ أَعْظَمُهُمْ عَلَيْهِ حُنُوّاً إِنْ أَصَابَتْهُ مُصِيبَةٌ أَوْ نَزَلَ بِهِ يَوْماً بَعْضُ مَكَارِهِ الْأُمُورِ وَ مَنْ يَقْبِضْ يَدَهُ عَنْ عَشِيرَتِهِ فَإِنَّمَا يَقْبِضُ عَنْهُمْ يَداً وَاحِدَةً
اگر کسی از عشیرهاش دستش را کوتاه کرد، جدا کرد خودش را، این یک دست را از آنها کوتاه کرده است وقتی خودش نیست.
وَ تُقْبَضُ عَنْهُ مِنْهُمْ أَيْدِي كَثِيرَةٍ
اما از خودش چقدر کوتاه کرده است؟ صدها دست آنها که کمک این بودند را از خودش کوتاه کرد. این یک دست از خودش نسبت به آنها کوتاه کرد، این نبود با آنها، اما آنها که هستند، اما اگر تو از آنها قطع کردی، صدها دست را از خودت کوتاه کردی. چقدر قشنگ است؟ لذا میفرماید در روابط اینطوری پیوستگی و ارتباط ایجاد میشود. کمک میشود. کسی اینطوری نمیافتد و به زمین نمیخورد و ورشکست نمیشود و از حیز انتفاع خارج نمیشود. میآیند کمکش، چون این در وقتی که آنها هم اینطور بودند کمک کرده است. لذا نه فقط رحم که نزدیکان باشند و فرزندان، عشیره و ارتباطات فامیلی را هم انسان باید حفظ بکند تا بتواند اجتماع را به یک اجتماع مفید متصل مرتبط پیوسته برساند. این اجتماع رحمت حق را نازل میکند. هرچقدر این اجتماع روابطشان قویتر بشود رحمت حق بیشتر نازل میشود.
دشمن به دنبال گسست اجتماعی است، شیطان به دنبال گسست اجتماعی است، ما باید حیله شیطان و دشمن را با پیوست اجتماعی به خصوص در ناحیه رحم، آغاز را از این قرار بدهیم، از ارحام، این را شروع بکنیم، این را ترویج بکنیم، اگر این شروع شد، انسان نسبت به دیگران هم وصول بودن و ارتباطش آسانتر میشود.
#فوائد_صله_ارحام
#لزوم_محافظت_بر_روابط_خانوادگی
#صله_رحم_و_ایجاد_هستههای_جامعه_قوی
در پاسخ: 92- وَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْمُؤْمِنُونَ فِي تَبَارِّهِمْ وَ تَرَاحُمِهِمْ وَ تَعَاطُفِهِمْ كَمَثَلِ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى تَدَاعَى لَهُ سَائِرُهُ بِالسَّهَرِ وَ الْحُمَّى.
مومنین در ارتباطاتشان با همدیگر مثل یک بدن هستند. اگر یک عضوی به درد بیاید، بقیه هم برای آن تب میکنند و شب بیداری میکشند. اگر دندان درد بکند، همه بدنش خوابش نمیبرد به خاطر این دندان درد. لذا انسانها با هم و مومنون به خصوص مث یک جسد و بدن واحد هستند.
إنشاءالله خدای سبحان به ما قدرت بدهد که عمل بکنیم به این روایات و رحمت حق را در وجود خودمان و اجتماعمان بیش از گذشته نازل بکنیم.
و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.